- Piotrków sejmowy i sejmy piotrkowskie

Piotrków sejmowy i sejmy piotrkowskie

22 czerwca 2021

Kształtowanie się polskiego parlamentaryzmu w epoce staropolskiej było procesem długotrwałym. Sejmiki ziemskie i prowincjonalne za panowania Władysława II Jagiełły stały się poważnymi ośrodkami władzy, biorącymi udział w rządzeniu państwem. W drugiej połowie XV w. to właśnie w podczas swych obrad w Piotrkowie ukształtował się polski parlament dwuizbowy.

Na szczególną uwagę w dziejach sejmu piotrkowskiego zasługują obrady Sejmu Egzekucyjnego, obradującego na przełomie lat 1562/1563. Przyniósł on państwu szereg reform, wprowadzanych pod hasłami głoszonymi przez szlacheckie stronnictwo reformatorskie – ruch egzekucyjny. Domagali się oni m.in. odebrania posiadaczom bezprawnie zagarniętych przez nich dóbr ziemskich, czy też zakazu łączenia w ręku jednej osoby kilku ważnych urzędów. Uchwałami tego sejmu wprowadzono wówczas reformę podatków oraz utworzono zawodową, stałą siłę zbrojną – wojsko kwarciane. Skarb przeznaczony na jego utrzymanie ulokowano na zamku w Rawie Mazowieckiej.

W okresie od 1501 do 1567 roku, na 66 sejmów jakie się odbyły ogółem, aż 35 sejmów walnych miało miejsce w Piotrkowie. Corocznie lub najdalej co kilka lat do Piotrkowa zjeżdżały wielkie rzesze ludzi. Obok orszaku monarchy podążał za nim liczny dwór królewski. Do miasta przybywali również senatorowie świeccy i duchowni oraz posłowie ziemscy z całej Korony, a wraz z nimi służba z wyposażeniem i inwentarzem niezbędnym do ich funkcjonowania w podróży. Do miasta przy okazji sejmów, których obrady toczyły się od kilku dni do kilku miesięcy, ściągali również kupcy i rzemieślnicy, którzy liczyli na zyskowne transakcje oraz zbyt swoich towarów i usług.

Po raz ostatni sejm obradował w Piotrkowie w roku 1567. Wiązało się to z podpisaniem pomiędzy Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim aktu unii realnej – Unii Lubelskiej (1569 r.). W jej wyniku powstało państwo z jednym monarchą, jednym sejmem, a także polityką zagraniczną i obronną. Ze względu na wygodę posłów litewskich siedzibą sejmu walnego odbywającego się w Koronie została Warszawa. Koniec „epoki sejmowej” w dziejach Piotrkowa spowodował zahamowanie rozwoju miasta.