- Listopadowe spotkanie z historią - Akt 5 listopada

Listopadowe spotkanie z historią - Akt 5 listopada

17 listopada 2016

Stąd też w ramach czwartkowych odczytów organizowanych wspólnie przez Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim i PTH Koło w Tomaszowie Mazowieckim, poproszony o wygłoszenie prelekcji został dr Aleksy Piasta - archiwista, historyk, pracownik APPT, znawca tematyki I wojny światowej. Spotkanie odbyło się 17 listopada br. i zgromadziło wielu zainteresowanych.

Prelegent w swoim wystąpieniu przedstawił drogę do niepodległości, jaką przebyły zarówno polskie organizacje polityczne, jak i oddziały wojskowe walczące w wojskach zaborców. Choć ich nadrzędnym celem było odzyskanie suwerenności, byli początkowo gotowi zgodzić się na większą autonomię. Powstała w toku wojny sytuacja międzynarodowa spowodowała wzrost aktywności Polaków w polityce światowej. Przejawem tych działań były próby wpływania na polityków mocarstw mogących pomóc w odbudowie suwerennej Polski. Ich efektem było m.in. ogłoszenie 5 listopada 1916 roku przez cesarzy Niemiec i Austro-Węgier aktu, którego głównym założeniem było utworzenie po wojnie niepodległego państwa polskiego na ziemiach zaboru rosyjskiego, złączonego stałym sojuszem z państwami centralnymi. Na drugim biegunie działań  znajdował się Roman Dmowski. Przebywając na zachodzie Europy, wśród państw Ententy agitował na rzecz Polski. Te z kolei zaprotestowały ogłoszonemu aktowi, a rząd rosyjski, poparty przez Wielką Brytanię i Francję, ogłosił rozporządzenie podobne w treści. W Królestwie Polskim akt 5 listopada przyczynił się do powstania będących organami władzy zwierzchniej Tymczasowej Rady Stanu i później Rady Regencyjnej, która 11 listopada 1918 roku przekazała zwierzchnią władzę wojskową oraz naczelne dowództwo nad wojskiem polskim Józefowi Piłsudskiemu.