- Piotrkowski Ekspres Żelazny, czyli podróż pociągiem przez 170. lat historii

Piotrkowski Ekspres Żelazny, czyli podróż pociągiem przez 170. lat historii

8 września 2016

            W związku ze wspominaną rocznicą Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim podjęło się realizacji projektu edukacyjnego pod hasłem „Piotrkowski Ekspres Żelazny”. Dzięki wsparciu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz przy współpracy z Europejskim Stowarzyszeniem Miłośników Modelarstwa Kolejowego w Piotrkowie Trybunalskim udało się przygotować zarówno jednodniową gazetę okolicznościową, jak i bogatą ofertę historyczno-archiwalną rocznicowego eventu. Nasza inicjatywa spotkała się również z zainteresowaniem szeregu instytucji kultury, dzięki czemu w gronie partnerów projektu znalazły się Stacja Muzeum w Warszawie, Skansen Rzeki Pilicy – Filia Miejskiego Centrum Kultury w Tomaszowie Mazowieckim oraz Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim. Ciekawy pomysł na promowanie historii zaowocował również współpracą z Piotrkowskim Towarzystwem Fotograficznym „Fcztery”. Dzięki gościnności Polskich Kolei Państwowych S.A. przedsięwzięcie zrealizowano na piotrkowskim Dworcu Kolejowym.

            Przygotowania do imprezy skupiały się w dużej mierze na opracowaniu jednodniowej gazety pt. „Piotrkowski Ekspres Żelazny”. Na jej dwunastu stronach opublikowano szereg ciekawych artykułów dotyczących dziejów piotrkowskiego kolejnictwa. W wydawnictwie tym nie zabrakło również ilustracji – w tym przypadku kopii materiałów archiwalnych z zasobu Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim oraz ze zbiorów partnerów projektu. Bogata treść ujęta została w formie graficznej, stylizowanej na formę gazety z dawnych czasów. W ten sposób powstała publikacja kolportowana bezpłatnie w dniu imprezy. Niecodzienna forma promocji spotkała się ze znacznym zainteresowaniem szerokiego grona odbiorców. Kolejne stronice wydawnictwa z zaciekawieniem wertowali zarówno pracownicy kolei, pasażerowie przejeżdżających pociągów, jak i znaczna liczba osób przebywających w okolicy dworca w dniu rocznicy. Na miłośników historii oczekiwały również pamiątkowe bilety „kasowane” ozdobą pieczęcią archiwum, czy szereg innych materiałów promujących historię. Dla pasjonatów kolejnictwa przygotowano również quiz historyczny. Odpowiadając na pytania inspirowane treścią gazety można było wygrać nagrody książkowe. Ale to nie wszystkie atrakcje...

            W tracie trwania imprezy organizatorzy przygotowali dwa stoiska ekspozycyjno-informacyjne. Pierwsze z nich zlokalizowane było w budynku dworca. Zaprezentowano na nim wydawnictwa archiwum, a także prezentacje multimedialne dotyczące jego zasobu. Odwiedzający je goście mieli możliwość skorzystać z informacji archiwalnej dotyczącej dokumentacji osobowej i płacowej, genealogii czy archiwów rodzinnych. Piotrkowscy modelarze kolejowi udostępnili natomiast zasilaną elektrycznie makietę stacji kolejowej. Drugi punkt rozwinięty został w kolejarskim plenerze – w sąsiedztwie peronów i zabudowań kolejowych. Również i na nim prezentowano zagadnienia związane z działalnością archiwum, uzupełniając ofertę o konkurs plastyczny zorganizowany z myślą o najmłodszych uczestnikach imprezy, w tym również dzieci z Przedszkola Niepublicznego im. Jana Pawła II w Piotrkowie Trybunalskim. Na obydwu stanowiskach „kasowano” okolicznościowe bilety oraz rozpowszechniano „Piotrkowski Ekspres Żelazny”.

            Barwnym i intrygującym przechodniów akcentem byli piotrkowscy archiwiści, którzy na potrzeby eventu wcielili się w role kolejarzy z różnych okresów historycznych. Dzięki kolejarskim czapkom, mundurom, czy trąbce-sygnałówce – pozyskanym od partnerów, a także elementom historycznej garderoby z własnych kolekcji budzili oni zainteresowanie kolportując gazetę oraz zapraszając do skorzystania z oferty archiwalnych punktów. Nie zabrakło osób pragnących sfotografować się z archiwistami, czy wymienić kilka słów, głównie wyrazów uznania dla podjętej inicjatywy. Wszystko to uważnie śledziła kamera ekipy telewizyjnej, a także przedstawiciele lokalnego radia i prasy. Nie zabrakło również przedstawicieli władz samorządowych miasta i powiatu. Archiwalne ekspozycje odwiedzili m.in. Pan Andrzej Kacperek – Zastępca Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego oraz Pan Ireneusz Czerwiński – Sekretarz Powiatu Piotrkowskiego.

            Wspólna inicjatywa Archiwum Państwowego w Piotrowie Trybunalskim oraz Europejskiego Stowarzyszenia Miłośników Modelarstwa Kolejowego spotkały się z entuzjastycznym odbiorem społecznym. Tysiące odsłon zapowiedzi imprezy, publikowanych na witrynach internetowych organizatorów oraz w mediach regionalnych przyczyniły się do dużej frekwencji. Przez cały dzień z oferty edukacyjnej i popularyzatorskiej skorzystało kilkuset piotrkowian, a liczne osoby wczytujące się w treści okolicznościowego wydawnictwa były częstym widokiem w okolicach dworca. Dziękujemy za wspólną zabawę i owocne odkrywanie historii naszej małej ojczyzny.