- Konstytucja 3 Maja 1791 r.

Kolejnym z materiałów wytypowanych do prezentacji w ramach naszej opowieści jest Instrukcja dotycząca Trybunału Koronnego w Piotrkowie - wykaz palestry, pochodzący z 1790 r. Jest to również jedno ze źródeł bezpośrednio dotyczących Trybunału Koronnego w Piotrkowie, a więc i dziejów polskiego państwa i prawa.

Po okresie sejmowym, u schyłku XVI w. Piotrków stał się jedną z dwóch siedzib Trybunału Koronnego - najwyższego sądu dla szlachty. Śladem po tym wydarzeniu jest nie tylko obecna nazwa miasta - Piotrków Trybunalski, lecz są nimi również materiały archiwalne z zasobu naszego archiwum. Opowieść o Trybunale Koronnym w Piotrkowie rozpoczynamy od prezentacji Ordynacji Trybunału Koronnego w Piotrkowie.

W prezentacji dotyczącej dziejów polskiego państwa i prawa, zwłaszcza zaś w szerokim kontekście obchodów rocznicowych uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 r., nie można nie wspomnieć o sejmach w Piotrkowie. Dawny Piotrków - kolebka polskiego parlamentaryzmu - był miejscem uchwalania wielu ważnych dla wszystkich stanów dawnej Rzeczypospolitej praw.

Piotrków od najdawniejszych czasów w swej historii stanowił lokalne centrum wymiany handlowej. Dane pochodzące z początków XIV wieku, tj. z 1313 i 1318 roku, mówią o licznie organizowanych targach i jarmarkach (co najmniej czterech w ciągu roku), jakie miały miejsce w Piotrkowie.  O dużych obrotach handlowych, jakie były wówczas uzyskiwane świadczy niewątpliwie fakt założenia w 1487 roku cechu kupców.

Kopiarz Sulejowski – zbiór odpisów przywilejów i nadań dla opactwa cystersów w Sulejowie, założony w 1618 r. przez biskupa wendeńskiego (zarazem opata sulejowskiego) Ottona Schenkinga – zalicza się do najcenniejszych obiektów archiwalnych przechowywanych w zbiorach Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim.

Historia organizacji rzemieślniczych dawnego Piotrkowa sięga XV wieku, kiedy to w mieście zawiązywały się kolejne bractwa cechowe. W 1466 roku zatwierdzony został statut cechu prasołów, dwa lata później kuśnierzy, a w 1478 roku zatwierdzono statuty cechów kowalskiego i ślusarskiego oraz wszystkich rzemieślników trudniących się obróbką żelaza.