Dzień Archiwisty 2022

• 
• 

3 października 2022

Tło historyczne piotrkowskiego Dnia Archiwisty silnie nawiązywało do przypadającej w tym roku 80. rocznicy powołania Armii Krajowej. Punktem wspólnym naszego święta oraz dziejów drugowojennej konspiracji były postaci piotrkowskich archiwistów, a zarazem żołnierzy AK – dr. Jana Warężaka (kierownika archiwum) oraz Stefana Pawlaka (kancelisty). To właśnie ich koleje losów, a także materiały konspiracyjne z zasobu Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim, pozwoliły na opracowanie tegorocznych atrakcji podczas dnia otwartego.

W dniu 30 września 2022 r. na uczestników wydarzenia oczekiwały trzy nowe wystawy. Pierwsza z nich – „Piotrkowska konspiracja w materiałach archiwalnych ZWZ-AK” – na dwudziestu barwnie ilustrowanych planszach ukazywała dzieje Inspektoratu AK Piotrków, sięgając zarówno do genezy ruchu oporu na ziemi piotrkowskiej, jak również do szlaku bojowego 25 Pułku Piechoty Armii Krajowej. Dopełnieniem omawianej ekspozycji była prezentacja książek ze zbiorów bibliotecznych archiwum, dzięki czemu miłośnicy historii mogli poznać lub przypomnieć sobie liczne publikacje omawiające udział Polaków w II wojnie światowej. Trzecia z wystaw to projekt pt. „Mamo, ja nie chcę wojny!” – czyli czterdzieści plansz ukazujących za pośrednictwem dziecięcych rysunków tragizm konfliktu zbrojnego w Ukrainie. Grafiki przygotowane przez dzieci ukraińskie zestawiono z pracami plastycznymi, jakie polskie dzieci wykonywały zaraz po zakończeniu II wojny światowej. Co warto zaznaczyć – podczas Dnia Archiwisty w zagadnienia ukazane na tej ekspozycji zwiedzających wprowadzała doc. dr Olga Gaidai – ukraińska badaczka pracująca w Czarnomorskim Narodowym Uniwersytecie im. P. Mohyły w Mikołajowie (Ukraina), a obecnie współpracująca z Archiwum Państwowym w Piotrkowie Trybunalskim.

Główną atrakcją piotrkowskiego Dnia Archiwisty była gra miejska pt. „Dziennik dr. Warężaka”. Scenariusz gry nawiązywał bezpośrednio do wojennych losów wspomnianych wcześniej pracowników archiwum – dr. J. Warężaka i S. Pawlaka. Podczas pokonywania kolejnych punktów gry, uczestnicy odkrywali historię komórki AK działającej w archiwum. Zadania, które należało rozwiązać opracowywane były w oparciu o kopie dokumentów z naszego zasobu, zaś celem gry było skompletowanie wszystkich kart tytułowego dziennika w jak najkrótszym czasie. W rozgrywce wzięło udział osiemnaście drużyn złożonych zarówno z uczniów szkół średnich, jak i z osób odwiedzających tego dnia archiwum.

Ważnym punktem dnia była prelekcja historyczna pt. „Archiwum w latach II wojny światowej”, wygłoszona przez dr. Tomasza Matuszaka – dyrektora naszego archiwum. Zdobytą w ten sposób wiedzę można było utrwalić dzięki lekturze jednodniowej gazety okolicznościowej pt. „Partyzant Piotrkowski 1942”. Wydawnictwo to zostało opracowane w tym roku przez Archiwum Państwowe e w Piotrkowie Trybunalskim w związku ze wspominaną wyżej rocznicą, a podczas Dnia Archiwisty było ono oficjalnie promowane. Cyfrowa wersja „Partyzanta Piotrkowskiego” dostępna jest do pobrania w formacie PDF na stronie internetowej archiwum.

Dziękujemy wszystkim naszym Gościom, zwłaszcza zaś uczniom szkół – I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 5 w Piotrkowie Trybunalskim oraz Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Zawodowego im. Wincentego Witosa w Bujnach. Do zobaczenia podczas kolejnych niecodziennych spotkań z historią i dokumentem.