Żołnierze niezłomni w tomaszowskim archiwum
20 maja 2016
Czym była konspiracja antykomunistyczna po 1945 r., jak organizowały się jej zręby w naszym regionie i jak potoczyły się losy tomaszowskich „Żołnierzy Wyklętych”? Na te, a także szereg innych pytań odpowiedzi poszukiwali uczestnicy wykładu otwartego, zorganizowanego wspólnie przez Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim oraz Polskie Towarzystwo Historyczne Koło w Tomaszowie Mazowieckim. Spotkanie z historią miało miejsce w dniu 19 maja 2016 r. w siedzibie Oddziału naszego archiwum w Tomaszowie Mazowieckim.
Na zaproszenie organizatorów z odczytem pt. „Zbrojne podziemie niepodległościowe po II wojnie światowej w Tomaszowie Mazowieckim i okolicach” wystąpił Jarosław Pązik, pracownik Miejskiego Centrum Kultury w Tomaszowie Mazowieckim, prezes Stowarzyszenia Historyczno-Kulturalnego „Dla Białobrzegów”. Tematyka spotkania spotkała się z zainteresowaniem tomaszowian, gromadząc w sali promocji zasobu archiwum znaczne grono słuchaczy. Prelegent szeroko omawiał zagadnienia tworzenia konspiracji antykomunistycznej w oparciu m.in. o środowisko żołnierzy rozwiązanej w styczniu 1945 r. Armii Krajowej. Tomaszowscy „Żołnierze Niezłomni” zasilali szeregi wielu organizacji nowej konspiracji, m.in. Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” oraz Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Jarosław Pązik podkreślał, iż niejednokrotnie konspiratorzy oraz zwalczający ich funkcjonariusze służb bezpieczeństwa, pochodząc z tego samego terenu byli sobie dobrze znani. Mimo trudnych, powojennych warunków działania podziemie antykomunistyczne podejmowało szereg akcji, m.in. dokonując zamachów na przedstawicieli nowej władzy. Przykładem tego była likwidacja majora lotnictwa, a także nieudany zamach na ówczesnego I sekretarza Komitetu Miejskiego PPR w Tomaszowie Mazowieckim – Romana Tuchowskiego. Działalność ta spotykała się z energiczną kontrakcją „bezpieki”, która w wyniku rozpracowywania środowisk niepodległościowych dokonywała aresztowań. W ich wyników wielu konspiratorów postawiono przed sądami wojskowymi, skazując ich na karę śmierci. Większości zmieniono wymiary kar na długoletnie wyroki pozbawiania wolności, osadzając m.in. w więzieniu we Wronkach.
Przez wiele lat tematyka ta była w najlepszym wypadku pomijana. Często zaś uczestników konspiracji antykomunistycznej przedstawiano propagandowo jako „bandytów”. Dopiero w wyniku przemian ustrojowych, jakie dokonały się w Polsce po 1989 r., o tytułowych bohaterach można mówić otwarcie, oddając im należy szacunek i „ujawniając” na kartach opisów historycznych.
Galeria
Postać prelegenta przedstawia dr Andrzej Wróbel
Jarosław Pązik wyjaśnia trudne realia powojenne
Zebrani z uwagą słuchali o Niezłomnych
Prelegent omawia działalność tomaszowskich Niezłomnych
Rozwiń Metryka
| Podmiot udostępniający informację: | |
|---|---|
| Data utworzenia: | 2016-05-20 |
| Data publikacji: | 2016-05-20 |
| Osoba sporządzająca dokument: | Maciej Hubka |
| Osoba wprowadzająca dokument: | Michał Ordak |
| Liczba odwiedzin: | 5340 |
